Programming language hay còn gọi là ngôn ngữ lập trình là dạng ngôn ngữ máy tính sử dụng để phát triển các chương trình, ứng dụng phần mềm, tập lệnh hoặc các chuẩn hóa theo một hệ thống các quy tắc riêng để máy tính thực thi một cách trơn tru nhất.
Có bao nhiêu ngôn ngữ lập trình? Trên thực tế có rất nhiều ngôn ngữ lập trình đang được sử dụng rộng rãi. Bên cạnh việc các ngôn ngữ cũng có điểm chung tương đồng thì mỗi ngôn ngữ lại có các cú pháp sử dụng riêng biệt. Ngoài ra, công việc của các lập trình viên là họ phải học các quy tắc, cấu trúc và cú pháp ngôn ngữ rồi thực hiện viết mã nguồn trong IDE, một trình soạn thảo và biên dịch code thành ngôn ngữ máy để máy tính có thể hiểu được và thực hiện. Bên cạnh đó, các ngôn ngữ script không yêu cầu trình biên dịch mà sử dụng các trình thông dịch để script thực thi.
Có bao nhiêu ngôn ngữ lập trình?
Mỗi ngôn ngữ có thể thuộc nhiều loại. Các ngôn ngữ lập trình có thể được chia thành một số mô hình sau đây:
- Ngôn ngữ Bậc cao (High-level) – Ngôn ngữ Bậc thấp (Low-level)
- Ngôn ngữ Dòng lệnh (Command) – Ngôn ngữ Biên dịch (Compiled) – Ngôn ngữ Thông dịch
- Lập trình Đa năng (General-purpose) – Lập trình Chuyên biệt (Domain-specific)
- Lập trình Khai báo (Declarative) – Lập trình Mệnh lệnh (Imperative) – Lập trình Thủ tục (Procedural)
- Lập trình Hướng đối tượng (Object-oriented) – Lập trình Đồng thời (Concurrent)
Chú ý: Ở đây Zephyrfalcon chỉ liệt kê những mô hình nổi bật và phổ biến nhất. Để phân loại ngôn ngữ lập trìnhòn rất nhiều mô hình khác có thể được sử dụng.
Danh sách ngôn ngữ lập trình máy tính
Zephyrfalcon xin liệt kê những cái tên nổi bật nhất. Hiện nay, có hàng trăm ngôn ngữ lập trình khác nhau:
A-C | D-K | L-Q | R-Z |
ActionScript | D | LeLisp | R |
AutoHotkey | Datalog | Lua | RPG |
Ada | Dart | LiveScript | Reia |
Altair BASIC | DarkBASIC | LOGO | Rust |
AIML * | Dylan | Lisp | Ruby |
Assembly | dBASE | MACLISP | Racket |
ALGOL | EuLisp | MUMPS | Scala |
Babel | Elixir | Metro | Scheme |
BASIC | F | Matlab | Smalltalk |
BeanShell | F# | Nim | SGML |
BCPL | FoxPro | OCaml | Simula |
Batch file | FORTRAN | Objective-C | SQL |
Brooks | Franz Lisp | Pascal | SPL |
C | GW Basic | Perl | Swift |
CSS * | Go | PHP | Stanford LISP |
C++ | Kotlin | Python | Scratch |
C# | HTML * | PureBasic | Tcl |
CoffeeScript | HDML * | Prolog | True BASIC |
COBOL | InterLisp | QBasic | Turbo Pascal |
Clojure | ksh | VHDL | |
Common Lisp | Java | Visual Basic | |
CPL | Julia | Visual FoxPro | |
Curry | JCL | WML | |
Curl | JavaScript | YAML | |
XLISP | |||
XML | |||
WHTML | |||
ZetaLisp |
Chú ý: Trong danh sách Các ngôn ngữ được đánh dấu hoa thị (*) trên không phải là ngôn ngữ lập trình; bên cạnh đó, chúng có thể là ngôn ngữ đánh dấu (markup), ngôn ngữ quản lý cơ sở dữ liệu (database management) hoặc ngôn ngữ định kiểu (style sheet), nhưng vẫn được liệt kê trong danh sách, có thể coi chúng là ngôn ngữ lập trình trong một số trường hợp khác.
Với câu hỏi có bao nhiêu ngôn ngữ lập trình, chắc hẳn bạn đã có câu trả lời, có thể bạn sẽ cảm thấy khá choáng ngợp về sự “đông đảo” của các ngôn ngữ và thật khó để tìm tìm hiểu nơi tình yêu bắt đầu và nếu bạn là một người đang mong muốn bước chân vào lĩnh vực lập trình máy tính hay ứng dụng. Cho nên, hãy tiếp tục theo dõi, Zephyrfalcon sẽ phân loại một số lĩnh vực lập trình khác nhau và các ngôn ngữ sử dụng cho từng mảng riêng.
Ngôn ngữ phát triển ứng dụng và chương trình máy tính
Những thứ bạn sử dụng để làm việc, học tập, giải trí hằng ngày là các ứng dụng và chương trình máy tính. Chẳng hạn như: trình duyệt Internet bạn đang sử dụng để xem website này được coi là một chương trình máy tính. Nếu bạn đam mê lĩnh vực này, bạn có thể tham khảo:
- C
- C++
- C#
- D
- Java
- Visual Basic
- Swift
- Tcl
Phát triển Trí tuệ nhân tạo
Với lĩnh vực này liên quan đến Trí tuệ nhân tạo, hay hướng tới tạo ra các nhân vật có thể tương tác trong các trò chơi máy tính, các chương trình đưa ra chatbot, quyết định,… Trường hợp bạn đam mê bạn có thể tham khảo những ngôn ngữ lập trình dưới đây:
- C++
- C
- C#
- Prolog
- AIML
- Python
Phát triển Cơ sở dữ liệu
Phát triển cơ sở dữ liệu là lĩnh vực dành cho các nhà phát triển, duy trì, nghiên cứu, cơ sở dữ liệu. Trong trường hợp, bạn quan tâm đến cơ sở dữ liệu, hãy tìm hiểu những ngôn ngữ sau đây:
- DBASE
- SQL
- MySQL
- FoxPro
- Visual FoxPro
Phát triển lĩnh vực game
Phát triển trò chơi liên quan đến việc tạo trò chơi hay phần mềm giải trí trên máy tính. Nếu đam mê của bạn là game thì hãy tham khảo những ngôn ngữ sau đây:
- C
- C++
- C#
- Java
- DarkBASIC
Phát triển Driver máy tính
Trường hợp bạn đam mê đến giao diện phần mềm và việc phát triển driver cho các thiết bị phần cứng, bạn hãy tìm hiểu những ngôn ngữ sau đây
- C
- Assembly
Phát triển Website và Internet
Không có những nhà phát triển, Internet sẽ không tồn tại. Phát triển Internet và Website là bản chất của Internet. Trong trường hợp bạn quan tâm đến lĩnh vực này bạn có thể tìm hiểu những ngôn ngữ sau:
- HDML
- HTML
- JavaScript
- Java
- Perl
- Python
- PHP
- XML
Phát triển Script
Nếu bạn biết cách tạo và phát triển các tập lệnh, bạn có thể dễ dàng tăng năng suất cho bản thân và công ty của mình, giúp tiết kiệm vô số thời gian Mặc dù việc nghiên cứu, phát triển script không có khả năng trở thành một nghề nghiệp chính. Tìm hiểu các ngôn ngữ sau:
- AutoHotkey
- awk
- Batch file
- bash
- Perl
- Tcl
- Python
Vậy có bao nhiêu ngôn ngữ lập trình?
Xã hội càng phát triển thì khoa học máy tính ngày càng lớn mạnh, với rất nhiều ngôn ngữ lập trình được tạo ra để đáp ứng cho từng lĩnh vực công nghệ thông tin khác nhau. Bạn có thể tham khảo Bộ sưu tập Hello World (helloworldcollection.de) để mở rộng tầm mắt với các bản demo về cách viết “Hello World” bằng 591 ngôn ngữ lập trình khác nhau, wow, một số lượng không thể tưởng tượng. Hãy lựa chọn một ngôn ngữ phù hợp với bản thân để phát triển bạn nhé!
Xem thêm: Khám phá những ngôn ngữ lập trình nên học ở hiện tại